Thursday 22 October 2009

ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ

ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ ဆိုတာ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ သီအုိရီေတြ၊ က်င့္ထံုးေတြ စတာေတြ နဲ ့သက္ဆိုင္တဲ့ လူမွဳေရးသိပၸံဘာသာရပ္တစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေတြ နဲ ့ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အၿပဳအမူေတြကို ေ၀ဖန္သံုးသပ္တဲ့၊ ဖြင့္ဆိုရွင္းၿပတဲ့ ဘာသာရပ္ တစ္ခုလည္းၿဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံရးသိပၸံဘာသာရပ္ ဟာ "ဘယ္သူ က ဘာ ကို ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘယ္လို ရတယ္" ဆိုတဲ့ ("ဘာေၾကာင့္" ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းကို မ်ားေသာအားၿဖင့္ခ်န္လွပ္ထားတဲ့) ႏိုင္ငံေရး ရဲ ့၀ိဇၨာ၊သိပၸံဆိုင္ရာ လက္ေတြ ့က်က်အသံုးခ်တဲ့ပညာရပ္တစ္ခုအၿဖစ္ မၾကာခဏ ေဖာ္ၿပခံရတယ္လို ့လဲဆိုၾကပါတယ္ (လက္စ္၀ဲလ္၊ ၁၉၃၅)။ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံ ဘာသာရပ္ မွာ ႏိုင္ငံေရးသီအုိရီ၊ ၿပည္သူ ့ေရးရာမူ၀ါဒ၊ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရး၊ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရး၊ ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ ႏွိဳင္းယွဥ္ေလ့လာမွဳ စသၿဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲၿပားတဲ့ ဘာသာခြဲမ်ားစြာ ရွိပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးသိပၸံဘာသာရပ္မွာ ေလ့လာသံုးသပ္မွဳဆိုင္ရာ နည္းပညာရပ္ေတြ (ေလ့လာသံုးသပ္တဲ့ ရွဳေဒါင့္ေတြ) အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲၿပားၿခားနားပါတယ္။ ဂႏ ၱ၀င္ေၿမာက္ ႏိုင္ငံေရးဒႆနိကေဗဒ ကေန အနက္ေဖာ္ေဆာင္ရွင္းလင္းမွဳေဗဒ၊ ဖြဲ ့တည္မွဳေဗဒ၊ အၿပဴအမူဆိုင္ရာေလ့လာသံုးသပ္မွဳေဗဒ၊ လက္ေတြ ့၀ါဒ၊ ဗဟု၀ုစ္ေဗဒ၊ အသင္းအဖြဲ ့၀ါဒ စသည္ၿဖင့္ ေလ့လာသံုးသပ္တဲ့ ရွဳေဒါင့္ေတြ ကြဲၿပားပါတယ္။ တစ္ၿခား လူမွဳေရးသိပၸံဘာသာရပ္ေတြလိုပဲ မိမိ စူးစမ္းေလ့လာခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာအမ်ိဳးအစား ကိုလိုက္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ ခ်ည္းကပ္နည္းေတြ၊ ရွဳေဒါင့္ေတြကို အသံုးၿပဳၾကပါတယ္။ အေၿခခံ အရင္းအၿမစ္ေတြၿဖစ္တဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ စာရြက္စာတမ္းေတြ၊ ရံုးပိုင္းဆိုင္ရာ မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြ နဲ ့ဆင့္ပြား အရင္းအၿမစ္ေတြ ၿဖစ္တဲ့ ပညာေရးဆိုင္ရာ ဂ်ာနယ္မွာပါတဲ့ ေဆာင္းပါးေတြ၊ သုေတသန စစ္တမ္းေတြ၊ စာရင္းအင္းဆိုင္ရာ ေ၀ဖန္သံုးသပ္မွဳေတြ၊ အမွဳကိစၥ-အေၿခအေန၊ အေၾကာင္းအရာအလိုက္ ေလ့လာမွဳေတြ နဲ ့စံနမူနာ တည္ေဆာက္မွဳ စတာေတြ ကို ႏိုင္ငံေရးသိပၸံဘာသာရပ္မွာ ေလ့လာၾကပါတယ္။

ဒါကေတာ့ အင္တာနက္ စြယ္စံုက်မ္း ၀ီကီေပးဒီးယား မွာ "ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ" ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္ နဲ ့ေဖာ္ၿပထားတာထဲက ေကာက္ႏွဳတ္ထားတာပါ။ လြယ္လြယ္ နဲ ့ရွင္းရွင္း ေဖာ္ၿပထားတာေၾကာင့္ ၿပန္လည္ကူးယူ ေဖာ္ၿပလိုက္ၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ တကယ္တမ္း လက္ေတြ ့ပညာရပ္ဆိုင္ရာ သုေတသန ေတြၿပဳလုပ္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ တကၠသိုလ္ေတြက ပညာရွင္ေတြ၊ ဆရာေတြက ၀ီကီေပးဒီးယား ကို ကိုးကားရည္ညႊန္းတာမ်ိဳးကို သိပ္သေဘာမေတြ ့ပါဘူး။ ၀ီကီေပးဒီးယား မွာ ေလ့လာသူေတြ၊ တတ္ကၽြမ္းသူေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ စသည္ၿဖင့္ လူအမ်ိဳးမ်ိဳး ၀င္ေရာက္ေရးသားႏိုင္ၾကၿပီးေတာ့ အယ္ဒီတာေတြက ၿပန္လည္တည္းၿဖတ္၊ ၀င္ေရာက္ေရးသားသူေတြ ရဲ ့ ့ေရးသားခ်က္ေတြ မွန္မမွန္ စစ္ေဆးၾကေပမယ့္ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ ပညာရွင္ေတြ တရား၀င္ သုေတသနၿပဴလုပ္ ထုတ္ေ၀ထားတဲ့ စာအုပ္စာေပေတြ ေလာက္ေတာ့ ကိုးကားရည္ညႊန္းဖုိ ့တန္းမ၀င္ဘူးလို ့ဆုိပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ ဆိုတာ ဘာလဲ ဆိုတာကို အၿခခံ အေနနဲ ့နားလည္ေအာင္ ၿပန္လည္ေဖာ္ၿပလိုက္တာပါ။

No comments: